Zasady żywienia w przewlekłych chorobach wątroby

Produkty zbożowe

Stanowią ważne źródło węglowodanów i witamin. Dozwolone jest spożycie pieczywa pszennego, bułek (niekoniecznie czerstwych, ale dobrze wypieczonych) i różnych gatunków kasz (z wyjątkiem kasz gruboziarnistych, których unika się przy skłonnościach do wzdęć i niestrawności).
Z pieczywa cukierniczego zezwala się na biszkopty, herbatniki, sucharki i pieczywo drożdżowe o niewielkiej zawartości tłuszczu.
Przeciwwskazane są ciastka z kremem, torty itp.
Dzienna podaż produktów zbożowych powinna wynosić 400-470 g

Mleko i jego przetwory

Mleko, biały ser, twarożek, a także 12% śmietana są dobrym źródłem wartościowego białka oraz łatwo przyswajalnych tłuszczów. Czasami lepiej tolerowane jest mleko rozcieńczone wodą. Mleko kwaśne wpływa regulująco na wypróżnienia i jest dobrze znoszone przez chorych ze skłonnością do wymiotów. Mleko podaje się też jako "bawarkę" lub dodatek do zup. Podaż mleka powinna oscylować w granicach 1000 ml, uwzględniając możliwość zmian (100 ml mleka = 15 g twarogu).

Jaja

Jaja są bardzo dobrym źródłem białka. Najczęściej podaje się białko jako dodatek do potraw, a jaja całe, gotowane na miękko.
Żółtko przy współistniejących zaburzeniach wydzielania żółci jest przeciwwskazane. Dzienna podaż powinna wynosić co najmniej 1 jajko.

Mięso i ryby

Produkty tej grupy są głównym źródłem białka. Dozwolone jest spożycie mięsa chudego: cielęcego, wołowego, drobiu i chudych ryb (szczupak, sandacz). Z wędlin: chuda szynka, polędwica, dietetyczne parówki.
Przeciwwskazane są: tłusta wieprzowina, ryby wędzone, tłuste lub mocno wędzone wędliny. Należy unikać tłustych konserw oraz tych zawierających ostre przyprawy. Dzienna podaż powinna wynosić 150-170 g produktów tej grupy.

Masło i tłuszcze roślinne

Świeże masło jest głównym źródłem tłuszczu. Oprócz masła można podawać tłuszcze roślinne, miękkie margaryny (np. Słoneczna, Sawa, Kama, Flora, Tina), oliwę z oliwek, olej słonecznikowy, sojowy, rzepakowy i bezerukowy.
Pozostałe tłuszcze zwierzęce i margaryny twarde są przeciwwskazane, a oliwa tylko przy zaburzeniach wydzielania żółci.
Dzienna podaż powinna wynosić 30-50 g produktów tej grupy.

Ziemniaki

Dzienna podaż powinna zależeć od łaknienia i zapotrzebowania energetycznego.

Warzywa i owoce

Obfitują w witaminę C i karoten.
Warzywa i owoce powinno się spożywać w postaci gotowych przecierów, soków, a w przypadku dobrej tolerancji - rozdrobnionych i przetartych surówek. Owoce po usunięciu skórki, a pestkowe przetarte. Źle znoszone są śliwki i gruszki.
Przeciwwskazane są: warzywa kapustne, szparagi, cebula, seler, czosnek, warzywa strączkowe suche (groch, fasola), zbyt duża ilość brukwi i buraków (są to przeciwwskazania względne tzn. w przypadku wywoływania dolegliwości dyspeptycznych). Warzywa o małej zawartości witamin powinno się podawać w ilości koniecznej ze względów smakowych (np. ogórki), starając się raczej pokrywać zapotrzebowanie produktami o dużej wartości odżywczej.
Dzienna podaż warzyw i owoców powinna wynosić 300-400 g.

Słodycze

Dozwolone są: dżemy, galaretki i miód pszczeli.

Przeciwwskazane są: czekolada, kakao jeśli wywołują dolegliwości.
Dzienna podaż cukru powinna wynosić 50-70 g.

Używki

Kawa prawdziwa, herbata, mocne kakao są niekiedy źle znoszone. Alkohol jest przeciwwskazany

Przyprawy

Dozwolone są: sól, koper, pietruszka, majeranek, cynamon, wanilia, kwasek cytrynowy. Przeciwwskazane są: papryka, musztarda (jeśli występują dolegliwości)

Technika przyrządzania posiłków:

Zaleca się: gotowanie, duszenie i pieczenie w folii lub pergaminie. Przeciwwskazane jest smażenie i pieczenie.

Wielkość dziennych racji poszczególnych grup produktów jest podana orientacyjnie. Można ją zmieniać w zależności od rodzaju modyfikacji diet. W celu zwiększenia np. zawartości białka podaje się biały ser (100 g = 15 g białka), jaja (1 szt. = 6 g białka), polędwicę (100 g = 18 g białka) itp. Ze względu na brak łaknienia i często występujące uczucie pełności zaleca się podzielić dzienną rację pokarmową na 5-6 posiłków, uzyskując w ten sposób zmniejszenie objętości poszczególnych racji.